Jadalne chwasty - zaproś wiosnę do kuchni!
Wśród roślin uznawanych tradycyjnie za chwasty znajduje się wiele jadalnych gatunków, które wyróżniają się walorami smakowymi i odżywczymi, a ponadto można przyrządzać je na różne sposoby. Wiosna to idealny okres na wypróbowanie kilku z nich – rozejrzyj się wokół siebie i korzystaj z darów natury!
Komosa biała (lebioda)
W ostatnich latach znacznie częściej słyszymy o komosie ryżowej – quinoa, która jako egzotyczny superfood stała się modnym składnikiem diet. Żyjąc w stylu eko lepiej jednak stawiać na lokalne produkty spożywcze, ograniczając spożycie składników, których uprawa narusza równowagę miejscowego ekosystemu, a transport generuje ogromny ślad węglowy. Zamiast komosy ryżowej warto więc przyjrzeć się bliżej jej bliskiej kuzynce – komosie białej, znanej także jako lebioda, rosnącej dziko na wielu obszarach zielonych.
Jadalne części lebiody to nasiona oraz młode (nieprzekraczające 10-15 cm; w starszych roślinach zaczynają uwalniać się toksyny) pędy i rosnące na nich liście. Przed jedzeniem części zielone należy koniecznie ugotować lub dokładnie sparzyć wrzątkiem. Wówczas gotowe są do dalszej obróbki – można je zasmażać, dodawać do zup, sosów, farszów do naleśników i pierogów. Jeśli chcesz przerobić nasiona na kaszę, najpierw namocz je na noc w roztworze wody z sokiem z cytryny, a następnie zagotuj je przez kilka minut i wylej wodę.
Pokrzywa zwyczajna znajduje szerokie zastosowanie w kuchni
Pokrzywa zwyczajna
Właściwości prozdrowotne pokrzywy są dobrze znane, ale najczęściej sięgamy po nią w formie suszu. Mało kto decyduje się na zbiory świeżych liści pokrzyw, choć porasta ona całe połacie ogrodów, działek i łąk. Niektórych odstrasza możliwość poparzenia, inni nie wiedzą, jak wykorzystać ją w kuchni – a jej młode wierzchołki i liście to prawdziwy przysmak! Wystarczy przelać je gorącą wodą, by zneutralizować działanie parzącego kwasu mrówkowego, a następnie podsmażyć z czosnkiem jak szpinak, dodawać do zup, sałatek lub pesto. Pokrzywę można zbierać od wiosny do jesieni, jednak najsmaczniejsze są delikatne młode listki.
Czosnek niedźwiedzi
Jest objęty ochroną częściową – nie można zbierać go ze stanowisk naturalnych. Jeśli natomiast znajdziesz go w prywatnym ogrodzie lub innym należącym do siebie terenie, warto skorzystać z okazji, bo jego aromatyczne liście dodają głębi smaku wielu potrawom. Czosnek niedźwiedzi jest znakomitą alternatywą dla osób, które lubią smak czosnku zwyczajnego, ale unikają go ze względu na podrażnienia żołądka lub jelit. Liście można jeść na surowo lub po obróbce termicznej, np. w sosach, pastach kanapkowych i twarożkach, zupach, sałatkach, zapiekankach i wielu innych daniach. Kwiaty czosnku niedźwiedziego są niejadalne ze względu na obecność toksycznych substancji; przy zbiorach uważaj także, by nie pomylić liści czosnku i konwalii majowej, która również nie nadaje się do spożycia.
Jadalne są nie tylko liście, ale i kwiaty mniszka lekarskiego
Mniszek pospolity (lekarski)
Żółte kwiaty o strzępiastych płatkach i puszyste dmuchawce to jeden z symboli wiosny. Mniszek jest popularnym pokarmem dla zwierząt domowych – króliki i świnki morskie przepadają za chrupiącymi, pierzasto wcinanymi liśćmi. Nie każdy jednak wie, że ta niepozorna roślina jest jadalna także dla ludzi, i to w całości! Kwiaty mogą stanowić efektowną ozdobę talerza, robi się z nich smaczne i zdrowe syropy, nalewki, a nawet kiszonki. Liści używamy w dowolnej postaci – na surowo, po podsmażeniu lub podduszeniu. Najsmaczniejsze są młode rośliny; starsze zawierają więcej gorzkiego soku, którą można zniwelować poprzez kilkakrotne gotowanie liści w zmienianej za każdym razem wodzie.
Jak zbierać jadalne chwasty, by nie naruszyć środowiska i cieszyć się jak najlepszą jakością roślin?
- Teren, z którego zbierasz rośliny, powinien być możliwie jak najbardziej oddalony od ruchliwych jezdni i obszarów o dużym zanieczyszczeniu powietrza;
- nie wolno zbierać niczego na terenie parków narodowych i rezerwatów przyrody, a także dziko rosnących roślin pod całkowitą lub częściową ochroną;
- upewnij się dokładnie, że zbierane rośliny należą do poszukiwanego przez Ciebie gatunku, w razie potrzeby posługując się atlasem roślin w książce lub aplikacji na smartfonie;
- dokładne umycie zebranych roślin to konieczność: wypłucz je w wodzie z dodatkiem octu lub sody, które w naturalny sposób je zdezynfekują, a następnie jeszcze raz w czystej wodzie.