Choć znajomość samego terminu Fair Trade i jego prospołecznych konotacji jest dziś powszechna, często nie wiemy, co dokładnie zawiera się w określanej nim idei. Lektura naszego artykułu pomoże Ci to zmienić!

Fair Trade - co to znaczy?

Fair Trade (Sprawiedliwy Handel; w polskich źródłach obie wersje językowe używane są wymiennie) to idea partnerstwa handlowego między krajami rozwiniętymi a globalnym Południem, ukierunkowanego na zmniejszanie nierówności społecznych, walkę z wyzyskiem pracowników i zapewnienie im godnych warunków pracy.

Praktyczna realizacja tej idei jest przedmiotem działalności międzynarodowych organizacji World Fair Trade Organization i Fairtrade International oraz stowarzyszonych z nimi podmiotów - w naszym kraju jest to Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu.

Fair Trade czy Fairtrade?

Choć z pozoru pojęcia te praktycznie się nie różnią, w rzeczywistości znaczą co innego. Fair Trade – pisane rozłącznie – ma szersze znaczenie i odnosi się do całości ruchu sprawiedliwego handlu. Fairtrade natomiast to nazwa certyfikatu nadawanego przez organizację Fairtrade International, poświadczającego zgodność oznaczonych nim towarów ze standardami zrównoważonej produkcji i dystrybucji.

Zasady sprawiedliwego handlu

Standardy, do których przestrzegania zobowiązane są instytucje i przedsiębiorstwa biorące udział w programie Sprawiedliwego Handlu, obejmują następujące aspekty:

Uczciwa zapłata za produkty

Ceny skupowanych produktów powinny być adekwatne do realiów ekonomicznych obszaru, na którym są wytwarzane (obecnie w zdecydowanej większości przypadków są drastycznie zaniżone), a w ich ustalaniu powinni uczestniczyć także producenci. Zapłata powinna rekompensować koszty zrównoważonej produkcji danych towarów.

Sprawiedliwe praktyki handlowe

Podstawą powinny być tu bezpieczeństwie transakcji i szacunek wobec producentów. Aby osiągnąć ten standard, należy kupować jak najwięcej surowców bezpośrednio od producentów, z najmniejszym możliwym udziałem pośredników pobierających dodatkową prowizję. Terminy płatności powinny być krótkie (i bezwzględnie przestrzegane!). Do dobrych praktyk należy także system przedpłat pokrywających bieżące koszty produkcji.

Godne warunki pracy i sprawiedliwe wynagrodzenia

Praca w przedsiębiorstwie Fair Trade nie może narażać członków zespołu na niebezpieczeństwa ani utratę zdrowia, a wynagrodzenia muszą zabezpieczać potrzeby życiowe ich oraz ich rodzin. Wykluczone jest wykorzystywanie pracy dzieci, pracodawcy muszą też niwelować nierówności płacowe wobec mężczyzn i kobiet.

Dążenie do wzrostu niezależności producentów

W myśl perspektywicznej strategii ruchu Fair Trade drobne przedsiębiorstwa powinny być wspierane na tyle, by być w stanie konkurować na rynkach krajowych i światowych z korporacjami. Alternatywą dla ich stylu zarządzania jest według nich łączenie się w większe podmioty (spółdzielnie, związki zawodowe itd.), gdzie podejmowanie decyzji dotyczących działalności odbywa się w sposób demokratyczny i transparentny.

Edukacja konsumentów w zakresie Fair Trade

Działalność organizacji Sprawiedliwego Handlu obejmuje także organizację akcji promujących idee etycznej produkcji i handlu; inicjatywy te przekonują konsumentów, że warto wspierać firmy działające w ten sposób. Do dobrych praktyk należy także dostarczanie klientom pełnej informacji na temat produktów i warunków ich wytwarzania.

Certyfikat Fairtrade

Certyfikacja Fairtrade potwierdza stosowanie powyższych praktyk w produkcji i transporcie produktów nim oznakowanych, a dla konsumentów jest rzetelną wskazówką w etycznych wyborach zakupowych. Certyfikatem Fairtrade oznakowane są jednoskładnikowe produkty spożywcze (kakao, kawa, cukier, herbata, orzechy), odzież i tekstylia domowe z bawełny, kosmetyki, wyroby ze złota.

Obecnie produkty te są szeroko dostępne - znajdziemy je w stałej ofercie sieci handlowych takich, jak marks&Spencer, Tesco, Lidl; oczywiście spory ich wybór oferują również sklepy ze zdrową żywnością, produktami wegetariańskimi i wegańskimi, sieć Kuchnie Świata. Choć ich ceny nie należą do najniższych, wysoka jakość i walory etyczne w pełni uzasadniają wydatek - wybierając produkty oznaczone certyfikatem Fairtrade mamy pewność, że wspieramy zrównoważoną wymianę handlową i dokładamy swoją cegiełkę do poprawy bytu mieszkańców mniej rozwiniętych krajów.