kontakt@ekotablica.pl
Gospodarka obiegu zamkniętego - co warto wiedzieć na ten temat?
Opracowywana w strukturach Unii Europejskiej koncepcja gospodarki obiegu zamkniętego to jedna z propozycji dróg przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu, którego skutki odczuwalne są w coraz większym stopniu. Na czym dokładnie polega i jakie działania podejmowane są w celu wdrożenia jej elementów?
Gospodarka obiegu zamkniętego - co to znaczy?
Parlament Europejski definiuje gospodarkę obiegu zamkniętego jako model produkcji i konsumpcji oparty na recyklingu dostępnych już zasobów tak długo, jak to możliwe, oraz wtórnym obiegu przedmiotów - dzieleniu się, pożyczaniu, wymianom, naprawie. Celem wymienionych działań jest maksymalne wydłużenie żywotności produktów oraz ograniczenie liczby generowanych odpadów.
Gospodarka obiegu zamkniętego sytuuje się więc na przeciwnym biegunie do modelu gospodarki linearnej, polegającego na masowej produkcji tanich produktów niskiej jakości, szybkiego ich zużywania i wyrzucania. Jednym z najbardziej dotkliwych przejawów tego podejścia jest “planowane postarzanie” produktów - celowe projektowanie ich mechanizmów w taki sposób, by po określonym czasie przestawały nadawać się do użytku, a ich właściciele byli zmuszeni zastąpić je nowymi egzemplarzami.
Prawo do naprawy zakupionego sprzętu to jedno z narzędzi wspierającej ideę gospodarki obiegu zamkniętego
W Parlamencie Europejskim trwają obecnie prace na rzecz zakończenia tego procederu: większa wydajność i energooszczędność sprzętu przekłada się na spadek zużycia energii i zasobów oraz redukcję ilości wytwarzanych śmieci.
Działania prowadzące do przejścia na gospodarkę obiegu zamkniętego
Dążenie do opisanego modelu jest długotrwałym, wielostopniowym procesem, a prace legislacyjne w tym kierunku postępują stopniowo. Ich podstawą jest opublikowany w marcu 2020 r. plan Komisji Europejskiej na temat gospodarki obiegu zamkniętego, uwzględniający rekomendacje w obszarze zrównoważonej produkcji, redukcji ilości odpadów oraz rozwoju praw konsumenckich (np. gwarancja prawa do naprawy).
W lutym 2021 r. europosłowie przyjęli rezolucję nt. nowego planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, w myśl której przejście na omawiany model miałoby nastąpić do 2050 r. Prowadzone obecnie działania w tym celu obejmują m.in. wsparcie zrównoważonej ekologicznie produkcji (w tym strategię optymalizacji produkcji tekstyliów oraz produktów budowlanych), redukcję odpadów opakowaniowych oraz przejście w ich produkcji na tworzywa sztuczne biopochodne i biodegradowalne, a także wzmocnienie pozycji konsumentów w obszarze ekologicznej transformacji.
Jakie korzyści wynikają z gospodarki obiegu zamkniętego?
Bazując na ponownym wykorzystywaniu surowców i przedmiotów codziennego użytku spowalniamy eksploatację zasobów naturalnych, degradację środowiska i utratę różnorodności biologicznej. Drugi obieg i recykling w znacznym stopniu przyczyniają się także do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów, co stanowi obecnie jeden z najbardziej palących problemów w obszarze ochrony środowiska.
Zrównoważona produkcja tekstyliów przyczynia się do ochrony środowiska i mniejszej produkcji śmieci
Ważną możliwością, którą otwiera przejście na model gospodarki obiegu zamkniętego, jest również obniżenie zależności od surowców: pozyskując je na drodze recyklingu można uniknąć problemów związanych ze zmianami cen, przerwami w dostępności czy zależnością od importu.
