kontakt@ekotablica.pl
Czego (być może) nie wiecie o recyklingu?
Czy jest coś, czego nie wiecie jeszcze o recyklingu? Tyle mówi się o konieczności odzysku materiałów, uczy odpowiedniej segregacji, a wciąż w Polsce nie jest z tym tak dobrze, jak powinno. Według badań do ponownego przetworzenia przeznaczanych jest około 40% naszych odpadów. Reszta ląduje w pojemnikach na zmieszane i w większości nie trafia już do ponownego obiegu.
To właśnie obieg zamknięty jest nadzieją na to, że ograniczymy tak rabunkową eksploatację zasobów naszej planety. Dzięki odzyskowi surowców możemy przystopować katastrofę klimatyczną.
Tak, to prawda, że najwięcej za uszami mają ci „na górze”: politycy i wielkie korporacje, a odpowiedzialność za dbałość o segregację odpadów w dużej mierze jest zrzucana na zwykłych ludzi. Powoli, ale jednak coś się zmienia.
1. System kaucyjny jest szansą na skuteczne odzyskiwanie surowców
Przykłady z innych państw (np. Litwy) pokazują, że system kaucyjny jest skuteczną metodą odzyskiwania surowców, z których wykonane są opakowania, zazwyczaj napojów. W Polsce plany zakładają, że systemem kaucyjnym zostaną objęte butelki PET do 3 litrów i szklane do 1,5 litra.
Wprawdzie na to, że system zacznie działać w naszym kraju, jeszcze poczekamy (i dziś, w lutym 2022 roku, nie wiemy, czy zostaną do niego włączone puszki aluminiowe), jednak daje to nadzieję, że poziom odzysku cennych surowców wzrośnie. Więcej o tym systemie przeczytacie na stronie https://kaucyjny.pl
2. Czym jest rPET?
PET, czyli politereftalan etylenu, to tworzywo wykorzystywane do produkcji m.in. butelek na napoje bezalkoholowe. Jest cennym surowcem, który może być wykorzystywany ponownie nawet kilka razy. Dzięki postępującej technologii dziś można recyklingować butelki PET i produkować z nich nowe butelki – rPET (PET z recyklingu i nadający się do recyklingu). Coraz więcej producentów sięga po takie opakowania. System kaucyjny (patrz p. 1) ułatwiłby odzysk czystego surowca i produkcję rPET-ów.
3. Baterie z odzysku
Recykling baterii działa! Nie bez powodu wrzucamy zużyte ogniwa do odpowiednich pojemników: z baterii można odzyskać niemal 100% surowców, w tym pierwiastki ciężkie (np. ołów, kadm, nikiel). To ważne również dlatego, że przedostanie się do środowiska nawet niewielkiej ilości składników ogniw powoduje zanieczyszczenie groźne dla otoczenia. Natomiast materiały odzyskane z baterii mogą znaleźć się w nowych urządzeniach, w tym w bateriach. Jest to szczególnie ważne w momencie, gdy rośnie popularność aut elektrycznych, opartych na ogniwach wykorzystujących trudne do pozyskania pierwiastki.
4. Kartony po napojach – raczkujący recykling
W większości gmin w Polsce kartony po napojach należy wyrzucać do żółtego worka/pojemnika, czyli razem z tworzywami sztucznymi i metalami. Szkoda, że tak cenny surowiec, jakim jest wysokogatunkowy papier (75% masy takiego opakowania), zazwyczaj nie podlega recyklingowi, bo opakowanie wielomatriałowe stanowią wyzwanie dla recyklerów. Rozwarstwianie kilku elementów takiego kartonu (plastiku i aluminium już się nie rozdzieli) wymaga specjalnych maszyn. Na szczęście jedna z polskich papierni ma w planach zwiększenie przerobu tego surowca, dzięki czemu znacząco zwiększy się odzysk surowca z tzw. tetrapaków.
5. Musimy podnieść jakość segregowania
W 2035 roku Polska musi osiągnąć poziom segregacji odpadów 65%, inaczej spadną na nas wysokie kary wynikające z prawa Unii Europejskiej. Czy jest to realne? Dużo zależy od zmian w prawie i egzekwowania tego prawa. Z jednej strony my, zwykli konsumenci, powinniśmy brać czynny udział w segregowaniu odpadów, żeby trafiały do drugiego obiegu maksymalnie czystym strumieniem. Z drugiej strony musi być też odpowiedzialność i działanie producentów, żeby wykorzystywać surowiec z recyklingu. Z trzeciej strony musi zadziałać prawo (w tym system kaucyjny), aby zasady nie były martwe. Miejmy nadzieję, że uda się połączyć te siły na czas.
Autorka: Joanna Baranowska
