Dokarmianie ptaków zimą pomaga im przetrwać w najtrudniejszych warunkach pogodowych; aby nasza pomoc przyniosła jednak jak najlepsze efekty, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Kiedy warto podawać ptakom pożywienie i jakich produktów używać w tym celu?

Dokarmianie ptaków – tak czy nie?

Kwestia dokarmiania ptaków – i wszystkich dzikich zwierząt – ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Z jednej strony należy pamiętać, że umiejętność zdobywania żywności należy do ich naturalnych instynktów, a regularne dostarczanie łatwych kąsków może doprowadzić je do utraty tej zdolności. Z drugiej strony jednak – w środowisku miejskim w zimie bywa bardzo trudno o wartościowy pokarm dla ptaków, a ujemne temperatury, gruba warstwa śniegu i zmrożona ziemia często utrudniają lub wręcz uniemożliwiają im znalezienie pożywienia. Jeśli aktualna pogoda odpowiada powyższemu opisowi, jak najbardziej warto ptaki dokarmiać.

Dlaczego warto karmić ptaki?

Utrzymanie ptasiej populacji jest istotne dla równowagi całego ekosystemu. Wiosną i latem skrzydlaci przyjaciele odwdzięczą Ci się zjadaniem szkodliwych dla ogrodowych roślin insektów, larw i dżdżownic – jeśli przyzwyczaisz je do faktu, że w danym miejscu zawsze znajdują pokarm, w ciepłych miesiącach wciąż będą do niego wracać. Co więcej, towarzystwo ptaków jest po prostu przyjemne – ich śpiew niezawodnie poprawia nastrój w szare, zimowe dni, a miłośnicy obserwacji przyrody podpatrzą przy karmnikach niejeden ciekawy gatunek.

Czym karmić ptaki?

Produkty bezpieczne, które możesz podać ptakom bez obaw o ich zdrowie, to:

• ziarna i nasiona: pszenica, owies, proso, kukurydza, słonecznik, pestki dyni, czarnuszka
• płatki: owsiane, ryżowe
• orzechy i bakalie: włoskie, laskowe, rodzynki, namoczone suszone owoce (uwaga: bez dodatku siarki i cukru)
• świeże owoce i warzywa
• gotowane, niesolone warzywa korzeniowe i kapustne
• niesolona słonina
• tzw. pyzy dla ptaków – gotowe lub zrobione własnoręcznie mieszanki smalcu, nasion, ziaren i orzechów, uformowane w kulki

W pobliżu karmnika warto powiesić także poidełko – w okresie dużych mrozów ptaki nie mogą pić wody z oblodzonych zbiorników.

Czym nie karmić ptaków?

Najważniejszą sprawą w temacie karmienia ptaków jest świadomość, że podanie nieodpowiedniego pożywienia bardziej im szkodzi, niż pomaga. Jednym z takich produktów jest pieczywo – niestety wciąż wiele osób dokarmia ptaki okruchami chleba lub słodkich wypieków, nie zdając sobie sprawy z faktu, że nie ma ono wartości odżywczych i nie jest przez nie dobrze trawione. Niezwykle szkodliwa dla ptaków jest także sól. Oczywiście eliminujemy także wszystkie produkty nadgniłe, spleśniałe, mocno przypalone – to, czego nie jemy sami, jest równie niezdrowe dla wszystkich żywych istot.

Gdzie wykładać jedzenie dla ptaków?

Właściciele prywatnych ogrodów lub działek mogą wystawić karmnik w dobrze widocznym miejscu na wysokości 1,5-2 m, np. na wbitym w ziemię wąskim paliku. Mile widziane jest również bliskie sąsiedztwo drzew, na których gałęziach ptaki mogą spokojnie przysiadać i odpoczywać. O ile to możliwe, postaraj się oddalić karmnik od jezdni, bramy do ogrodu i drzwi wejściowych do domu. Wykładaj jedzenie zawsze w tym samym miejscu i codziennie wymieniaj pozostawiane resztki na świeży pokarm. Praktyczną alternatywą jest tu dozownik pokarmu, który chroni produkty przed wilgocią i zanieczyszczeniami z zewnątrz; tak przechowywane pożywienie wystarczy wówczas tylko uzupełniać. Ważne jest także regularne czyszczenie karmnika.

Jeśli dysponujesz większą przestrzenią, ciekawym pomysłem na kolejne lata jest posadzenie w ogrodzie krzewów, których owoce są jadalne dla ptaków: głóg, dzika róża, kalina koralowa, bez koralowy czy jarząb. W ten sposób Ty zyskasz piękną ozdobę ogrodu, a ptasi goście – stały dostęp do świeżego, odżywczego pokarmu.

Dokarmianie miejskich ptaków wodnych

W rzekach i stawach często widujemy łabędzie i kaczki krzyżówki, które w zimie także czasem potrzebują naszej pomocy. Możesz podawać im wymienione wyżej produkty, ale co bardzo ważne – nie wrzucaj pokarmu do wody! Jedzenie szybko nasiąka, a w tej formie jest niejadalne dla ptaków i zanieczyszcza wodę. Lepiej poszukać spokojnego miejsca na brzegu rzeki lub na skraju zbiornika wodnego, odsłoniętego ze wszystkich stron – dzięki temu ptaki będą mogły swobodnie dostać się do pokarmu, a w razie zagrożenia szybko odfrunąć.